Белгеч көнкүреш һәм компьютер техникасын ремонтлаганда кулланучыларның хокукларын бозу очраклары турында сөйләде

Роспотребнадзорга гражданнар мөрәҗәгатьләре килү дәвам итә, аларда көнкүреш һәм компьютер техникасын ремонтлаучы сервис үзәкләре һәм оешмалар тарафыннан аларның хокукларын бозулар  күзәтелә. Тәртипсез рәвештә эш итүче остаханәләрдә һәм сервис үзәкләрендә, кагыйдә буларак, түләүсез диагностика ясарга һәм ватылу сәбәбен билгеләргә вәгъдә итәләр. Килешү төзелми, товарны кабул итү турындагы документлар законнар таләпләрен бозуга китерми. Берничә көннән үк остаханә яки сервис үзәге хезмәткәрләре телефоннан товар ремонтланган һәм аны алып була, дип хәбәр итә. Шул ук вакытта яңа товарның бәясенең 80% ына кадәр җитәргә мөмкин булган ремонт бәясен атыйлар.

Әлбәттә, заказчы мондый кыйммәтле ремонтка риза булмый. Ул вакытта «ремонтланган» техниканы кайтармау һәм хәтта барлыкка килгән бурыч хисабына тормышка ашыру куркынычы белән бәйле хәйләләр бара.

Хәзерге вакытта «Кулланучылар хокукларын яклау турында» Законнан тыш, Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2020 елның 21 сентябрендәге 1514 номерлы карары (алга таба — Кагыйдәләр) белән расланган Халыкка көнкүреш хезмәте күрсәтү кагыйдәләре дә гамәлдә.

Кагыйдәләр (4 пункт) эшләрне башкару турындагы шартнамә язма рәвештә (квитанция, башка документ) рәсмиләштерелә һәм, шул исәптән түбәндәге белешмәләрне үз эченә алырга тиеш:
— эшнең төре;
— эш бәясе;
— эш башкаручы материалларыннан яисә кулланучы материалларыннан (вещью белән) башкарылса, төгәл исеме, материаллар (әйберләр) тасвирламасы һәм бәясе;

Эшләр башкару турындагы шартнамәнең бер нөсхәсе кулланучыга бирелә. Кулланучы катнашында башкарыла торган эшкә карата эшләр башкару турындагы шартнамә генә (мәсәлән, төзек булмаган техниканы диагностикалау), шулай ук касса чекы, билет һ.б. бирү юлы белән рәсмиләштерелергә мөмкин.

Моннан тыш, «Кулланучылар хокукларын яклау турында» Законының 35 статьясы, башкаручы ремонтка тапшырылган әйбернең сакланышы өчен җавап бирә, дип билгели.

Җиһазлар диагностикасы яки кимчелекләрне бетерү түләүле эш булып тора һәм Кагыйдәләрне хокукый җайга салуга эләгә, димәк, барлык очракларда да язма рәвештә килешү төзү белән бергә барырга тиеш. Әгәр шартнамәдә кулланучы тапшырган әйбернең төгәл исеме, тасвирламалары һәм бәяләре булмаса, башкарылучы эшнең төре һәм аның бәясе булмаса — башкаручы кулланучыдан башкарылган эшләре өчен нинди дә булса түләүне таләп итәргә хокуксыз һәм кулланучыга аны тотып калу өчен законлы нигезләре булмаган әйберне кайтарырга тиеш.

Сервис үзәген яки ремонт хезмәтен эзләгәндә, шулай ук төзек булмаган әйберләрне ремонтлауга тапшырганда Роспотребнадзор түбәндәге кагыйдәләрне сакларга киңәш итә.

1. Намуссыз башкаручылар үз абруен яшерә алмый, Интернетта Сез еш кына кулланучылар хокукларын боза торган компанияләр турында күп кенә тискәре фикерләр табарсыз.

2. Клиентка ориентлашу элмә тактадан башлана. Артык игътибарны җәлеп итәргә теләмәгән компания үзе турында юридик яктан әһәмиятле мәгълүматны вывескада күрсәтмәячәк. Моннан тыш, карагыз, ремонт өчен товарларны кабул итү урынында түбәндәге мәгълүмат бармы:

— үтәлә торган эшләр исемлеге, аларны бирү рәвешләре һәм (яисә) шартлары;
— эшләр башкарыла торган стандартларны (булган очракта) билгеләүгә күрсәтмә;
— эшләрне башкару сроклары;
— кулланучы өчен башкарыла торган эшнең куркынычсызлыгын тәэмин итәргә, шулай ук кулланучы мөлкәтенә зыян китерүне булдырмый калырга тиешле таләпләр;
— эшләр башкару турында шартнамәләрнең (квитанцияләрнең, башка документларның) үрнәкләре;

Ташламалар алу хокукына ия кулланучылар категорияләренең исемлеге, шулай ук федераль законнар һәм Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актлары нигезендә эшләр башкарганда бирелә торган ташламалар исемлеге. Бу мәгълүмат күзәтү өчен уңайлы һәм уңайлы урында булырга тиеш.

3. Хәтерлисезме, кулланучы башкарылган эшне ул кабул ителгәннән соң тулы күләмдә түләргә тиеш. Сезнең ризалыгыгыз белән генә эш тулы күләмдә яисә аванс бирү юлы белән шартнамә төзегәндә түләнергә мөмкин. Сервис үзәгендә Сезнең әйбер кала һәм әгәр башкаручы үз эшенең сыйфатына ышана икән, ул зур түләүгә басым ясамаячак.

4. Башкаручының касса аппараты бармы-юкмы икәнлеге белән кызыксыныгыз. Авансны тапшыру касса чегын кәгазь яки электрон формада бирү белән бергә барырга тиеш. Моннан тыш, эшләрне түләгәндә алынган QR-кодлы онлайн-касс чеклар кулланып формалаштырылганнар салым хезмәтенең мәгълүмати «болытында» саклана. Хәзерге вакытта чекны электрон адреска яки мобиль телефон номерына алырга мөмкин. Моннан тыш, кулланучы үзенә бирелгән чекның дөреслеген «Россия ФНС чекын тикшерү» мобиль кушымтасы ярдәмендә тикшерергә һәм хокук бозу турында хәбәр итәргә мөмкин. Останың банк картасына исәп-хисап ясарга ярамый. Моннан тыш, мондый операция буенча документ килешүдә күрсәтелгән башкаручының шәхесе белән берничек тә бәйләнмәгән, шуңа күрә сез, кирәк булса, алдан түләү фактын дәлилли алмаячаксыз.

5. Әгәр Сезгә шартнамә төзергә һәм төзек булмаган әйберләрне кабул итү актына кул куярга тәкъдим итмәсәләр, ремонтка бернинди шартларда да риза булмагыз.

6. Килешү белән танышканда Кагыйдәләрнең 4 пунктын үтәүгә игътибар итегез. Килешүдә теркәлергә тиешле шартларның тулы исемлеге:
үтәтүче оешманың фирма исеме (исеме) һәм урнашу урыны (адресы) (индивидуаль эшкуар өчен — салым түләүченең фамилиясе, исеме, атасының исеме (булган очракта), дәүләт теркәве турында белешмәләр), идентификация номеры;
— эшнең төре;
— эш бәясе;
— эш башкаручы материалларыннан яисә кулланучы материалларыннан (вещью белән) башкарылса, төгәл исеме, материаллар (әйберләр) тасвирламасы һәм бәясе;
— заказны кабул итү һәм үтәү датасы;
— эш нәтиҗәләренә гарантия сроклары, әгәр алар федераль законнарда, Россия Федерациясенең башка норматив хокукый актларында яисә эшләрне башкару турындагы шартнамәдә билгеләнгән йә эшлекле әйләнеш гадәте белән каралган булса;
— башкарыла торган эшләрнең үзенчәлегенә бәйле башка кирәкле мәгълүматлар;
— заказны кабул иткән зат вазифасы һәм аның имзасы, шулай ук заказ биргән кулланучы имзасы.

7. Килешүне (аның үрнәге «кулланучы почмагында» булырга тиеш) укыгыз. Сезне «башкаручының берьяклы тәртиптә эш төрен яисә аларның бәясен үзгәртү хокукы», гарантия срогы булмау яисә аның формаль характеры (мәсәлән, 7 көн) башкарылган эшләр нәтиҗәләренә карата, Интернетта урнаштырылган башка документларга (тарифлар, шартлар, кушымталар) сылтама ясап, танышу өчен белдерелми һәм шартнамә белән бергә тапшырылмый торган шартлар сагайтырга тиеш.

8. Ремонтланган көнкүреш радиоэлектрон аппаратурасы, көнкүреш машиналары һәм приборлар бирелгәндә, башкаручы аларны карарга һәм аларның эшен күрсәтергә тиеш (Кагыйдәләрнең 17 пункты).

9. Эш нәтиҗәсен начарайта торган шартнамәдән читләшүләрне яисә эштә башка җитешсезлекләрне ачыклаганда, кулланучы бу хакта башкаручыга белдерергә тиеш. Күрсәтелгән җитешсезлекләр актта йә кабул итүне раслаучы башка документта тасвирланырга тиеш. Кагыйдәләрнең 12 пунктына сылтама ясап, мондый акт төзүне таләп итегез.

10. Эшләр тәмамланганнан соң, эшләрне кабул итү яисә шартнамәдә тиешле тамга кую турында ике яклы актка кул куюны таләп итегез.

Роспотребнадзор идарәсенең Саба территориаль бүлеге белгеч-эксперты Һадиев Фәнил Фәрит улы