Сөләйман хәзрәтне эзләгәндә карамаган чокыр, түмгәк калмагандыр...

Җир йоткан диярсең! 7 февраль көнне, Мордовиядән Татарстанга кайтып килешли, Буа районында башкалабыздагы Петровский бистәсе мәчете имамы Сөләйман хәзрәт Зарипов белән Бер­ләшкән Гарәп Әмир­лекләре гражданины Хуҗа Әбде Наҗи Әлдим (безнекеләр аны гади генә Нәҗметдин хаҗи дип йөртә) юкка чыкты.

Көтүгә киткән җиреннән сые­рың, сарыгың кайтмый калса да борчыласың. Мөселманнарыбыз арасында шактый яхшы билгеле булган ике кеше эзсез-нисез югалсын әле: шаккатмалы хәл, бик сәер каза бу! Сөләйман Зарипов Госман хәзрәт Исхакый Татарстан Диния нәзарәте рәисе, мөфти булып эшләгәндә аның урынбасары, РИУ проректоры кәнәфиләрен биләп торды. Бөгелмәдә имам-мөхтәсиб булып эшләгән җиреннән Казанга күчкәнче үк, өммәттәшләребез арасында йомшак телле, оста вә­газьче булып танылган иде. Һәр­хәлдә имам да - гадәти генә мө­селман түгел, ТР Диния нәзарә­тенең тулы хокуклы вәкиле, мә­хәллә башлыгы. Нәҗметдин хаҗи (милләте буенча Сүрия төрекмәне диләр) исә соңгы елларда Әмир­лекләрдә яшәп, Татарстан, Мордовия, Себердә дистәләрчә мәчет салырга ярдәм иткән зат буларак билгеле. Дөрес, ул чынбарлыкта гарәп байлары, мөселман фондлары мәчет төзетү өчен биргән акчаның ни рәвешле тотылышын күзәтеп торучы, ягъни арадашчы булган. Шул ук вакытта чит ил кешесенең көпә-көндез, бернинди шаһитсыз, суга төшкәндәй гаип булуы әлеге мәмләкәт алдында абруй өсти торган нәрсә түгел.

Шөкер, имамнарыбыз югалып калмады (моңа Сөләйман хәзрәт­нең балалары - Абдулкәрим, Зөл­фия дә этәргеч булды, алар социаль челтәрләрдә дә мәгълүмат таратты). Әлеге хәлгә өч көн үткәч, муллаларыбыз, "Мәрҗани" мәче­тендә җыелып, югалган хәзрәт­ләрне эзләү штабы оештырды.
- Ни өчен штаб, матди ярдәм туплау фонды булдырдык соң? Чөнки хәзрәтләребез югалган хә­бәрне ишеткәч (Сөләйман хәзрәт оста вәгазьче буларак, Печән базары мәчетендә дә җомга намазы укыта иде), аеруча борчылган мө­селманнарыбыз җыелышып, Буа районына барып, мөстәкыйль рә­вештә эзләүгә кереште. Беренче, икенче, өченче, дүртенче төркем... Борчак шикелле шулай чәчелде болар. Бер үк кибеткә, ашханәгә, ягулык салу станциясенә әллә ни­чә кеше мөрәҗәгать итеп аптырата башлаган. Кыскасы, эзләү эшен тәртипкә салу өчен штаб оештырырга кирәк иде. Икенче, ярдәмче штаб Буаның үзендә, җирле мөх­тәсибәттә, мәдрәсә бинасында оеш­ты. Рәхмәт: участок инспекторы, район хакимияте дә кул кушырып утырмады, эзләүне оештыруга булышты. Ульян өлкәсе, Чуашстан Республикасы, Казан тарафындагы һәр чокырны, түмгәкне диярлек карап-тикшереп чыкты егетләр. Фонд хисабына җыелган акча эз­ләүчеләрне тукландыруга, ягулык алуга тотылды, аерым бер адвокат та ялларга булдык. Хокук саклау органнары белән, җинаять эше ачылгач, рәсми эзләүнең барышы белән танышып бару, һәр­вакыт элемтәдә тору хокукы булган зат бу. Сөләйман хәзрәтнең гаи­ләсе белән килешү төзеп, ул эшкә кереште. Кыскасы, адвокат яллау өчен дә фонд булдырырга кирәк иде, - дип сөйләде безгә баш­калабызның Вахитов һәм Идел буе районнары имам-мөх­тәсибе, "Мәрҗани" мәчете имам-хатыйбы Мансур хәзрәт Җәләлетдинов.

Сөләйман хәзрәт һәм аның юлдашының Мордовия тарафыннан кайтып килеше булган. Алар 7 февраль көнне Буа районының Иске Суыксу авылында өйлә намазы укыганнан соң, ягъни өченче яртыда, җирле имам Ленур хәзрәткә чәй эчәргә кереп тормыйча да, якты күздә Казанга кайтып җитәсе иде, дип юлга кузгалган. Шуннан соң аларны күргән кеше юк. Шул минуттан аларның телефоны да җа­вап бирми. Ни гаҗәп, хәзрәтләрнең машинасы Буада табылды. Казанга ашыккан кешеләрнең, кире борылып, район үзәгенә бару хаҗәте булмаган югыйсә. Күрәсең, хәзрәт­ләрне урлап киткәннәр; юл буенда буш машина торса, шунда ук шикләнерләр дип, аны Буа эчендә калдырырга карар кылганнар. Монда Мәскәү кулы уйнаган, махсус хезмәт­ләр­нең эше бу, дип фаразлаучылар да бар. Әмма чит ил кешесе югалу халыкара җәнҗал чыгарырга мөм­кин. Нәҗметдин хәзрәт ДАИШка бәйле булган сурәттә дә, ун көннән артык матбугатка йә булмаса туганнарына бернинди мәгълүмат бирми тормас иде махсус хезмәт­ләр. Бүген, бу язманы язганда, унберенче көн бит инде. Димәк, хәз­рәтләргә үчле булганнар яки Сөләйман хәзрәтнең якыннарыннан, Нәҗметдин хәз­рәтне юллаган фондтан акча "кысып алырга" ниятләгән затлар кылырга бик мөмкин бу гамәлне.

Сер түгел, кунакханәләрдә баерак күренгән клиентлар турындагы мәгълүматларны "кызыксынган" затларга җиткереп торучылар да бар, дип сөйлиләр. Нәҗ­метдин Казанда кыйммәтле бүл­мәдә яшәгән, Саранскига баргач та, яхшы гына кунакханәдә кунып чыкканнар икән. Күрәсең, угрылар шау-шу тынганын көтә. Ходай Тәгалә аларның күңеленә рәхим-шәфкать салсын иде. Акыллары китеп, әллә ни эшләп куюлары бар!

Эзләү эшен­дә ихлас катнашкан, өйләрендә тәмле ризыклар пешереп алып килеп, эзләүчеләрне сыйлаган, без­дән бер ярдәм булыр дип, акчаларын китереп биргән мөсел­ман­нарыбызга Алланың рәх­мәте яусын! Хәзер эзләү эшләре туктатылса да (бу сүз махсус органнарга кагылмый), Мансур хәзрәт белән Буа районы имам-мөхтә­сибе Илмир хәзрәтләрнең әй­түенчә, Сө­ләйман хәзрәт гаилә­се­нә кеч­кенә генә булса да ярдәм булыр дип, фондка акча китерүче кар­дәш­лә­ребез әле дә бар икән. Кайсы мө­селманга бәла-каза килсә дә, ме­нә шулай өм­мәтебез белән кү­тәрелеп, кулдан килгән кадәр булышсак иде.

Рәшит МИНҺАҖ
Ватаным Татарстан