Кукмара районында юллардагы чокырлы урыннарны ямау эшлэре башланды

Быел автомобиль юлларында кар озаклап ятмады да. Ник дигәндә, бер көнне кар-буран котырса, инде икенче көнгә үк һава температурасы плюс тамгасына әйләнеп, яңгыр сибәләде, кар да эреп бетте. Кыш айларында юлларның торышына ул кадәр игътибар итмәгән булсак, хәзер чокыр-чакырлы, колеялы урыннар күзгә күренеп «баш калкыта». Юлларның тиз ашалу сәбәбе нәрсәдә икән? Язмада әлеге сорауга җавап табарга тырыштык.

«Райондагы гомуми территориаль юлның озынлыгы 399 чакрым 922 метрны тәшкил итә. Шуның 345 чакрым 40 метры — асфальт өслекле, 38 чакрым 813 метрына вак таш җәелгән, ә инде 16 чакрым 69 метр юл — грунтлы. Быел, чыннан да, автомобиль юлларының күп өлеше кыштан язга бик начар хәлдә чыкты. Мин моның сәбәпләрен иң беренче һава шартлары белән бәйләр идем. Кышның чагыштырмача җылы килүе, хәтта яңгырлар яву юлның өске катламы ашалуга йогынты ясады да инде. Чокырлы урыннарга су тулып ката, ә көндезләрен җеби. Бу исә асфальтның җимерелүенә китерә. Шулай ук авыр йөк ташучы автомобильләр дә юлларга зур зыян сала. Бер киңәшмәдә безгә мондый мисал китергәннәр иде: юлдан 40 тонна авырлыктагы бер автомобиль уза икән, аның зыян күләме 100 мең җиңел машина үткән кадәр була. Шуның өчен үлчәү-контроль пунктларында әлеге төр транспорт аеруча да игътибар үзәгенә алына. Проблеманы бераз уңай якка үзгәртү өчен, узган атнада „Татавтодор“ җәмгыятенең „Кукмара“ юл төзелеш-ремонт участогыннан ике бригада юлларның чокыр-чакырлы урыннарын ямауга кереште. Алар ике төрле юл белән эшлиләр. Беренчесендә иске асфальтны кырып алып, эретеп, махсус кушылмалар өстәп, чокырларга, ярылган урыннарга агызу булса, юл япмасының кимчелекләрен бетерүгә юнәлдерелгән икенче ысул — салкын асфальт куллану. Көннәр җылытып җибәргәч, төзекләндерү-ремонт эшләре тулы көченә алып барылачак. Юл төзекләндерү, чокырларны ямау эшләре вакытында автомобиль йөртүчеләрнең аеруча сак булуларын, юл читләренә куелган махсус юл билгеләренә игътибар итүләрен сорыйбыз», — ди «Главтатдортранс» учреждениесенең әйдәп баручы белгече Айнур Мостафин. 

Әйдәп баручы белгеч Айнур Фидәил улы быел территориаль юлларның кайсы өлешләре яңарыш кичерәчәген дә билгеләп узды. 

«Республика программасы буенча Өлге—Нырты совхозы, Кукмараны көнчыгыш яктан әйләнеп узу, Мамадыш—Кукмара юлының бер участогында капиталь ремонт эшләре башкарылачак. Шулай ук Поч. Кучук—Синәр юлы тигезләнеп, нигезе ныгытылып, торба салынып, өслегенә вак таш түшәлер дип планлаштырыла. Түбән Шәмәрдән—Югары Шәмәрдән автоюлында реконструкция эшләре алып барылачак. Быелга "Имин һәм сыйфатлы автомобиль юллары" илкүләм проекты буенча "Балтач—Шәмәрдән"—Вахит—Янил автоюлында — 820 метр, Кукмара—Шәмәрдән юлында — 850 метр, Лубян—Бажениха юлында — 251 метр, Мамадыш—Кукмара юлында 1315 метр араны асфальтлау каралган. 
Кайсы участокларда юлларның нинди хәлдә икәнен беләбез. Берьюлы аларның барысын да эшләп бетерү мөмкин түгел. Шуның өчен район халкының аңлавын һәм сабыр итүен сорар идем», — диде Айнур Мостафин.

Кукмара эчендәге юллар да ул кадәр мактанырлык түгел. Шәһәр башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Ринат Хәйруллин юлларның торышын, һава торышы шартларыннан тыш, районда автомобильләр саны күп һәм хәрәкәтнең зур булуы белән дә аңлатты. Шулай ук зур йөк машиналары да асфальтны бик нык җимерә, ди ул. 

«Шәһәрдә күпчелек урам юлларының нигезе элеккеге ГАЗ-53 автомобиле кебек җиңел йөк транспортына көйләнгән. Ә хәзерге йөк машиналарының авырлыгы 40ар тоннага җитә. Нәкъ менә шулар юлларга җитди зыян сала да инде. Без юл өслеген төзекләндерәбез, ә нигезе нык булмаганлыктан, берничә ел эчендә кабат чокырлы урыннар, колеялар хасил була. Кайбер кечкенә урамнарда 1980 елларда салынган юллар да бар. Яз-көз айларында транспорт белән юл читенә чыгып туктаган, кузгалып киткән вакытта да күп урыннарда асфальт кителә, бераздан җимерелә, яргалана башлый», — ди Ринат Рәфкать улы.

Кукмарада тыкрыклар белән бергә 125 урам исәпләнә икән. 100 чакрым озынлыктагы юлның 52 чакрым 620 метрына асфальт җәелгән, 37 чакрым 815 метрына вак таш түшәлгән, 9 чакрым 400 метры — грунтлы. 

«Ел саен урам юлларында чокырларны ямау, яңарту, ремонтлау эшләре башкарыла. Быел да, җирләр кипкәч, тулы көчкә эшкә керешәчәкбез. Программалар буенча бу юлы берничә урамда юллар төзекләндерелер дип ышанабыз. Әлегә проектлар эшләнә», — дип билгеләп узды Ринат Хәйруллин

Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары нигезендә, 1 апрельдән 30 апрельгә кадәр республика территориясендә урнашкан гомуми файдаланудагы төбәк яисә муниципальара әһәмиятле автомобиль юллары буенча хәрәкәт итүче, күчәреннән төшә торган йөкләнеш законда каралган нормалардан арткан транспорт чараларына вакытлыча чикләүләр кертелә.

фото: Рөстәм Зарипов